FAZLA MESAİ (FAZLA ÇALIŞMA) NEDİR?
Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde,
haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır. Bir işçi, işyerinde haftalık kırk beş
saati aşan bir çalışma yapıyorsa fazla mesai ücretine hak kazanmaktadır. Fazla
mesai yapan işçi, her bir saat fazla çalışması için, normal çalışma ücretinin
saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ücrete hak
kazanır. Yani bir işçi, bir saat fazla mesai yaptıysa, normal saatlik ücretinin
bir buçuk katı ücrete hak kazanacaktır.
İş sözleşmesinde, haftalık mesai 45 saatin altında
belirlenmiş ise, belirlenen mesai saatini aşan çalışmalar da fazla mesai olarak
kabul edilmektedir. Örneğin iş sözleşmesinde haftalık mesai süresi 35 saat belirlenmiş
ise, 35 saatin üstündeki çalışmalar da fazla mesai olarak kabul edilecektir.
Ancak bu durumda fazla mesai ücreti, normal çalışma ücretinin saat başına düşen
miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesi suretiyle ödenecektir.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi
isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat
karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat
karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi
hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve
ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.
Fazla
Mesainin İspatı Kimdedir?
Kural olarak fazla mesai yaptığını iddia eden işçi, bu
iddiasını ispatla mükelleftir. İşçi bu iddaasını tanık dahil her türlü delille
ispatlayabilir. Genellikle de işçilik alacağı davalarında tanık beyanları büyük
önem arz etmektedir. Ancak dinlenecek tanığın, işçi ile aynı işyerinde ve aynı
dönemlerde çalışması gerekmektedir. Burada da işçi avukatının, tanık bildirecek
olan müvekkilini aydınlatması önemlidir. Fazla mesai yapıldığının ispatı
işçide; bu fazla mesailerin karşılığının ödendiğinin ispatı ise işverendedir.
İmzalı
Bordro Var ise İşçi, Fazla Mesai Ücretine Hak Kazanamaz Mı?
İmzalı ücret bordrosu var ise işçinin ücret
bordrosunda belirtildiği kadar fazla mesai yaptığı kabul edilir. İşçi, bordroda
belirtilenden daha fazla mesai yaptığını idda ediyorsa artık tanık dahil her
türlü delille bu iddiasını ispatlayamaz. İşçi, öncelikle imzalı ücret
bordrosunun sahteliğini ispatlamalı ya da senede karşılık senetle ispat kuralı
gereği iddiasını yazılı bir delille ispatlamalıdır. İşçi, ücret bordrosuna
ihtirazi kayıt koyarak imza atmış ise bu durumda da tanık dahil her türlü
delille bordroda belirtilenden daha fazla mesai yaptığını ispatlayabilecektir.
İmzalı ücret bordrosu var ve işçi imzalı ücret
bordrosunun aksini ispatlayamamış ise mahkeme, ücret bordrosunda belirtilmiş
fazla mesainin karşılığının ödenip ödenmediğini araştıracaktır. Yani sadece
bordroda fazla mesainin yapıldığının gösterilmesini tek başına ücretin de
ödendiğini ispat anlamına gelmemektedir. Ücretin ödendiğini ispat daima işveren
üzerindedir.
Ücret bordrosu işçi tarafından imzalanmış olmasına
rağmen bordroda fazla mesai karşılığı yok ise yani fazla mesai yapılmadığı
belirtilmiş ise bordronun imzalı olup olmamasının da bir önemi bulunmamaktadır.
İşçi bu durumda da tanık dahil her türlü delille fazla mesai yaptığını
ispatlayabilecektir.
Fazla mesai ücreti de dahil olmak üzere bütün işçilik
alacaklarınız için Bursa İşçi Avukatından destek almanız, süreci daha sağlıklı
ve başarılı bir şekilde sonuçlandırmak adına büyük önem arz etmektedir.