NİŞANLILIK HUKUKUNDA HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ
Nişanlılık
ilişkisinin sona ermesinin doğuracağı hukuki sonuçlardan biri, nişanlanmanın
yapıldığı sırada veya sonradan nişanlılığın devam ettirildiği süreç içinde
nişanlıların almış oldukları hediyelerin geri verilmesidir.
Hediyelerin
geri verilmesini isteyebilme hakkı nişanlılardan başka onların ana babalarına
hatta ana baba gibi hareket eden kişilere de tanındı. Öte yandan hediyelerin
geri verilmesi, nişanın bozulmasının dışında nişanlılığın ölüm ve gaiplik
durumunda sona ermesi halinde dahi istenebilecekti.
Yeni
Medeni Kanun’da bu değişik düzenlemeyi aynen benimsemiş bulunmaktadır.
Gerçekten 122. Maddeye göre “nişanlılık evlenme dışında bir sebeple sona
ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın veya onlar gibi
davrananların diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler,
verenler tarafından geri istenebilir”
Medeni
Kanun nişanlılığın sona ermesine, hediyelerin geri verilmesi sonucunu bağlamış
olması, son derece normal ve isabetlidir. Çünkü nişanlılığın sona ermesiyle
birlikte nişanlıların birbirlerine veya nişanlılardan birinin ana ve babasının
ya da onlar gibi davrananların diğer nişanlıya hediye vermek suretiyle yapmış
oldukları kazandırıcı işlemlerin hukuki sebebi ortadan kalkmış olmakta, böylece
de kazanım bir tür sebepsiz zenginleşmeye dönüşmüş olmaktadır. Nitekim Kanun’un
122. Maddesinin ikinci fıkrasında “hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa
sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır” hükmüyle de hediyelerin geri
verilmesinde kıyas yoluyla sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanacağını
belirtmiştir.
Geri
verilmesi söz konusu olan hediyeler, nişan dolayısıyla ve nişanlama sırasında
veya nişanlılığın devam ettiği süreç içerisinde verilmiş olan hediyelerdir.
Bunun dışında başka sebeplerle verilmiş olan hediyeler ile nişanlanmadan önce
verilmiş olan hediyelerin geri verilmesi bu madde hükmü kapsamına
girmemektedir.
Öte
yandan hediyelerden sadece alışılmışın dışında kalanların geri verilmesi
istenebilecektir. Başka bir deyişle, nişanlanma dolayısıyla verilmesi alışılmış
hediyelerin geri verilmesi söz konusu olmayacaktır. Özellikle söz konusu
hediyeyi veren nişanlının mali gücünü aşarak örneğin büyük borç yükü altına
girerek ya da mal varlığını elden çıkarmak suretiyle alıp verdiği hediyenin
onun yönünden fahiş sayılması ve fahiş olmayacağının kabulü düşünülemez.
Hediyelerin
geri verilmesinin istenebilmesi için nişanlılığın evlenme dışındaki bir sebeple
sona ermiş bulunması yeterlidir. Başka bir sebep örneğin nişanın bozulmasında
nişanlılardan birinin kusurlu olup olmadığını araştırmaya gerek yoktur. Zira
nişan, nişanlılardan birinin kusuruyla bozulmuş olsa bile gerek kusurlu nişanlı
gerek kusursuz nişanlı diğerine vermiş olduğu hediyenin geri verilmesini isteme
hakkında sahiptir.
Bu
süreçte miras hukuku alanında bir aile
hukuku alanında uzman avukatınızın olması süreci doğru yönetebilmek ve sürecin
uzamaması açısından oldukça önemli olup, detaylar için Bursa Hukuk ve
Arabuluculuk’a başvurabilirsiniz.