Mirasın reddi, atanmış ve yasal mirasçıların kendi iradeleriyle, mirası kabul etmeme iradelerini ortaya koymalarıdır. Ancak, bu iradenin geçerli olabilmesi için mirasçıların Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen şartlara uygun hareket etmesi gerekmektedir.
Reddi Miras Yapılabilmesi Şartları:
TMK 599. Maddesi gereğince, mirasçılar, mirasbırakanın ölümü ile mirası bir bütün olarak, kanun gereğince kazanırlar. Ancak, mirasçılar murisin borçları nedeniyle, mirası kabul etmek istemeyebilirler. Bu durumda, mirasçıların reddi miras yaparak, bir bütün halinde mirası reddetmesi gerekmektedir. Reddi miras iradesi, yasal mirasçılar yönünden mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri, vasiyetname ile atanmış mirasçılar yönünden ise, mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ortaya konulmalıdır. Aksi halde, miras bir bütün olarak, mirası süresinde reddetmeyen mirasçılara geçecektir. Mirasçılar, mirası reddetme iradelerini sulh hukuk mahkemesinde sözlü veya yazılı beyanla ortaya koyabilirler. Reddi miras beyanın geçerli olması için kayıtsız ve şartsız olması gerekmektedir.
Reddi miras şartlarına uygun şekilde yapılmış ise, ret beyanı mirasın açıldığı sulh hukuk mahkemesince özel kütüğe yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir(TMK 609. Maddesi). Mirası reddeden mirasçı, murisin hak ve alacaklarını kazanamayacağı gibi, murisin borçlarından da sorumlu tutulamayacaktır
Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nin 2017/7588 E., 2017/5605 K. sayılı ilamı:
ÖZET: Mirasın reddi istemi, mirasın açıldığı yerin sulh hukuk mahkemesinde mirasçı tarafından sözlü veya yazılı beyanla yapılabilir. Buradaki yetki kesin olup, miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi görevli ve yetkili mahkemedir. Buna göre miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesi gerekir.
(4721 S. K. m. 609)
Mirasın reddi istemine ilişkin olarak açılan davada … 2. Sulh Hukuk Mahkemesi ile … 1. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
Karar: Talep, mirasın reddine ilişkindir.
… 2. Sulh Hukuk Mahkemesince Uyap sisteminden yapılan sorgulama sonucu müteveffanın ikametgahının ”…” olduğu, terekeye ilişkin davaların müteveffanın son ikametgahı mahkemesinde açılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
… 1. Sulh Hukuk Mahkemesi ise mirasın reddinin tescili davalarında kesin bir yetki kuralının söz konusu olmadığı ve talepte bulunan mirasçının ikamet mahkemesinin de yetkili olduğu gerekçesiyle karşı yetkisizlik kararı vermiştir.
4721 sayılı TMK’nın 609. maddesinin dördüncü fıkrasında “Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenlemeye göre mirasın reddi istemi, mirasın açıldığı yerin sulh hukuk mahkemesinde mirasçı tarafından sözlü veya yazılı beyanla yapılabilir. Buradaki yetki kesin olup, miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi görevli ve yetkili mahkemedir (TMK 609. md – Y.2.HD 2009/129191 E. – 2009/17413 K.).
Sonuç: Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince … 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 19.06.2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.
